Saturday, January 1, 2011

Thursday, November 18, 2010

Opdracht 1: nieuwe beschrijving + planning

Opdracht 1:

a) Kies een aantal werken uit de beeldende kunst/vormgevingswereld (dit mag je breed opvatten, performances en film horen er zeker bij) die je bijzonder raken, aanspreken en/of inspireren.

Probeer voor jezelf te achterhalen waar dat aansprekende/inspirerende/rakende nu om draait. Probeer ook te ontdekken of er bij het werk een gelaagd verhaal hoort. Of misschien zelfs meerdere verhalen / interpretaties. Wat weet je van de achtergronden van het werk en van de maker(s)?

b) Kies ook een werk dat je ontoegankelijk of afstotend/walgelijk/onbegrijpelijk vindt. Probeer voor jezelf ook te achterhalen waarom je met dit werk `weinig kunt'.

Presenteer deze werken, en vertel erbij welke lagen je zelf ervaart. Plaats het werk dat je aanspreekt ook in een groter verband of traditie, als je die kent. Je presentatietijd is maximaal 10 minuten, daarna of tussendoor (afhankelijk van je voorkeur en hoe het loopt) vragen en discussie.

%%%%%%%%%

Vandaag was Aldo aan de beurt (verslag wellicht later),

25 november: Jelle
2 december: Thijs
9 december: Gerard

Wednesday, November 10, 2010

Kort verslag van de lessen sept-okt 2010

In de eerste lessen hebben we uitgebreid kennisgemaakt met de eerste 2 kernschema's hieronder:

schema 1 beeld en wereld
schema 1 (klik met rechtermuisknop op `view image' voor een vergroting)

Schema 1 geeft de kern van de lessen weer. Een beeldend kunstenaar put onder andere uit haar/zijn binnenwereld, maar die wordt gevoed door de buitenwereld. Dit is een rijke en gecompliceerde wisselwerking, waar we in de lessen maar een tipje van hebben opgelicht. Het werk van een kunstenaar, het `beeld', is te zien als communicatie tussen die twee werelden.

Bij communicatie gaat het over zowel taal als verhaal.

Wittgenstein zegt in zijn Tractatus Logico-Philosophicus:
Wir machen uns Bilder der Welt

Dit lijkt inderdaad een menselijke kernactiviteit. Wanneer we `beeld' en `verhaal' ruim opvatten, dan zien we dit terug in alle kunsten en zelfs daarbuiten. Goed om te bedenken is dat er voor een verhaal ook een toehoorder (publiek) nodig is. Een vraag die opkomt is:
Hoort de toehoorder hetzelfde verhaal als hetgeen de verteller wil vertellen?

Een aantal belangrijke aspecten van `Verhaal' zijn samengevat in het volgende schema:

schema 2 beeld en wereld
schema 2 (klik met rechtermuisknop op `view image' voor een vergroting)

##############

We bekeken en bespraken werk van onder meer Rembrandt, Francis Bacon, Chaim Soutine, Donald Judd, Damien Hirst, Pieter Brueghel de oude, Diego Velazquez, Vincent van Gogh, Salvador Dalí, Constant Nieuwenhuys.

##############

We onderzochten in een aparte opdracht, ieder voor zich, wat voor ons de noodzaak (dan wel sterke inspiratie) is van ons beeldend vormgeverschap. Dit bleek voor iedereen verschillend, maar wat opviel was dat bij iedereen een bepaalde onontkoombaarheid van het beeldend vormgeven speelt.

Ook het idee van `the need of the situation' hebben we besproken en onderzocht. Hierin komt het contrast tussen de westerse benadering `ik wil' en de meer oosterse benadering `wat vraagt de situatie van me?' naar voren. Frank brengt naar voren dat volgens hem kunstenaars er baat bij hebben om beide zijnswijzen (oosters en westers) te (kunnen) mengen.

##############

We hebben een begin gemaakt met opdracht 1.

(hier laat ik dit verslag bij, hoe onvolledig ook)

Beeld en Wereld in 2010-2011

De lessen Beeld en Wereld (kunstbeschouwing voor de tweedejaars studenten van de UNITacademie) zijn al weer enige tijd bezig, maar ik heb nog geen verslag gemaakt. Dit schooljaar zal ik waarschijnlijk minder vaak verslagen maken, in verband met beperkte energie.

De opzet van de lessen is dezelfde als vorig jaar, ik herhaal daarom de post van afgelopen januari:

&&&&&&&&&&&&&&&&&&

Het vak Beeld en Wereld (Kunstbeschouwing) heeft als doelen:

1. De studenten inzicht te leren verwerven in:

* de eigen beeldende motivatie, en de eigen thematiek (het eigen `verhaal’)
* de beeldende motivatie en thematiek van andere (meestal bekende) kunstenaars en vormgevers door de eeuwen heen, en de kunsthistorische samenhang hiervan
* de positie van beeldend kunstenaars/vormgevers in relatie tot de buitenwereld en opdrachtgevers, en de eigen positie
* de (vaak lange) weg die nodig is om tot duurzaam kunstenaarschap/vormgeverschap te komen
* het beeldend-scheppend proces an sich
* het eigen beeldend-scheppend proces
* de rol van `techniek’ in relatie tot het te vertellen `verhaal’
* de rol van `publiek’ en van feedback in relatie tot het te vertellen `verhaal’
* de glijdende schaal tussen `kunst’ en de populaire beeldcultuur
* het modegevoelige van `kunst’
* …

2. De studenten helpen met het vinden van inspiratiebronnen

3. De studenten helpen met

* loskomen van eigen `oordelen’
* experimenteren, onderzoeken van nieuwe mogelijkheden, in de ruimste zin.
* het omgaan met oordelen van anderen (al dan niet `deskundig’)
* het opbouwen van zelfvertrouwen, zowel persoonlijk als qua beeldend vermogen – en het besef dat geduld en hard werken nodig zijn
* het omgaan met eigen tekortkomingen, afwijkingen, `anders’ zijn – en het wellicht te kunnen gebruiken als `kracht’
* verdiepen van thematiek en werk


4. De studenten kennis laten maken met

* kunst uit andere culturen
* verschillende gezichtspunten op kunst en vormgeving
* andere filosofische stromingen dan de westerse
* een flinke hoeveelheid kunst en kunstenaars uit allerlei tijden, waaronder zeker de huidige tijd
* belangrijke elementen van de –in kunstkringen vaak ondergewaardeerde- populaire beeldcultuur

5. De studenten helpen met leren praten/schrijven/communiceren over kunst en vormgeving, met name

* over hun eigen werk en beeldend proces
* over het werk van anderen
* over inspiratiebronnen en thematiek

Het klassikaal presenteren van eigen inspiratiebronnen en het maken van een korte kunstenaarsbeschrijving van zichzelf zijn de twee opdrachten voor de studenten in het tweede jaar.

******
De lesopzet waarin deze doelen hopelijk voldoende gerealiseerd worden is een klassikale ronde-tafel, aangevuld met een aanzienlijke hoeveelheid beeldmateriaal. Bepaalde kernschema’s (Binnenwereld <--> Buitenwereld) komen telkens terug.

Sunday, June 20, 2010

Verslag laatste lessen (mei en juni)

De laatste lessen hebben we besteed aan het bespreken van opdracht 2, en aan het bekijken van delen van de documentaire The private life of a masterpiece (als voorbeeld van de documentaire hier een deel van de documentaire over De Zonnebloemen van Vincent van Gogh).

Met name bekeken we de aflevering over Salvador Dalí's werk Christus van de heilige Johannes van het kruis, en de aflevering over Katsushika Hokusai's houtsnede De grote golf bij Kanagawa.

(toevoeging: hier een link naar de aflevering over Christus van de heilige Johannes van het kruis, hier een link naar de aflevering over De grote golf bij Kanagawa)

In deze documentaire komen op een levendige manier allerlei onderwerpen naar voren die besproken zijn in de lessen van Beeld en Wereld. Een onderwerp dat in de laatste lessen nog een beetje extra aandacht kreeg, was: `concurrentie in de kunst- en vormgevingswereld' en de daarmee samenhangende noodzaak voor kunstenaars en vormgevers om zichzelf goed te presenteren. De relatie met opdracht 2 speelde daarom telkens een rol, ook bij het bekijken van de documentaire.

Salvador Dalí, Christ_of_Saint_John_of_the_Cross
Salvador Dalí, Christus van de heilige Johannes van het kruis

Aan het eind van dit (voorlopig laatste) verslag wil ik alle studenten heel hartelijk bedanken voor jullie bijdrage aan de lessen, waarmee jullie mij inspireerden, en ik wens jullie een vruchtbare verdere ontwikkeling als persoon en van jullie bijzondere talenten.

Sunday, June 6, 2010

Verslag 20 april: straatkunst

Zoals gezegd zijn de verslagen wegens ziekte achtergebleven. Hierbij toch nog een erg kort verslag van 20 april, deze les vormde de thematische afronding van het kunstbeschouwingsgedeelte van `Beeld en Wereld'.

Het streven voor wat betreft de traditionele kunstbeschouwing in de lessen was geformuleerd in de volgende deelpunten (voor de hele doelstelling en opzet zie hier):

1. De studenten inzicht te leren verwerven in:

# de beeldende motivatie en thematiek van andere (meestal bekende) kunstenaars en vormgevers door de eeuwen heen, en de kunsthistorische samenhang hiervan
# de positie van beeldend kunstenaars/vormgevers in relatie tot de buitenwereld en opdrachtgevers, en de eigen positie
# de rol van `techniek’ in relatie tot het te vertellen `verhaal’
# de rol van `publiek’ en van feedback in relatie tot het te vertellen `verhaal’
# de glijdende schaal tussen `kunst’ en de populaire beeldcultuur
# het modegevoelige van `kunst’

4.De studenten kennis laten maken met

* kunst uit andere culturen
* verschillende gezichtspunten op kunst en vormgeving
* andere filosofische stromingen dan de westerse
* een flinke hoeveelheid kunst en kunstenaars uit allerlei tijden, waaronder zeker de huidige tijd
* belangrijke elementen van de –in kunstkringen vaak ondergewaardeerde- populaire beeldcultuur

$$$$$

Als thematische afronding spraken we op 20 april over street art en (anti)commercialisme in de kunst.

We bespraken de zeer legitieme keuze van een groot aantal kunstenaars om niet mee te willen draaien in de commercialiteit en modegerichtheid van de hedendaagse kunstwereld. En soms nog verdergaand: de drang om commentaar en kritiek te leveren op een samenleving die de beeldende vrijheid en de vrijheid van meningsuiting beknot (niet alleen middels directe censuur, maar ook indirect via geld, mediamacht, elitevorming,...). En die het gebruik van de openbare ruimte wel toestaat voor reclameboodschappen en andere `betaalde' propaganda, maar niet voor vrije, individuele, spirituele of anderszins kunstzinnige uitingen.

Mogelijke dilemma's:

-wanneer is het kunst, wanneer is het vandalisme? (Frank vraagt zich dat in een museum ook regelmatig af...;-) )

-wat te doen wanneer een street artist dusdanig erkenning krijgt, dat zij/hij gevraagd wordt door bekende galeries en musea?

-anonimiteit versus bekendheid

-hoe verdient een street artist geld om van te leven en werken?

Het was een levendige discussie, die ook uitmondde in vragen over hoe een kunstenaar/vormgever überhaupt aan opdrachten komt, en zich staande kan houden in een competitieve omgeving.

(We bekeken ook allerlei plaatjes van straatkunst, als ik tijd heb dan plaats ik er misschien nog wel een paar, maar je kunt eenvoudig zelf om je heen kijken natuurlijk!).

onbekende straatkunstenaar, foto blogauteur
mij onbekende straatkunstenaar (foto blogauteur)

Verslag 13 april

Wegens ziekte heb ik de laatste 2 verslagen van april niet bijgehouden, en het is nu wel vrij laat om dat nog uitgebreid in te halen.

Maar een kort verslag is wellicht toch nog zinvol, al was het maar voor het mooie filmpje dat we bekeken (met dank voor Marcella's conversie).

Op 13 april bespraken we als vervolg op het bezoek aan het Afrikamuseum:

-de uitgebreide en uitgewerkte vormgeversprincipes en kunstfilosofieën van zogenaamd `primitieve' culturen. Lees bijvoorbeeld dit prachtige artikel van Babatunde Lawal: Divinity, Creativity and Humanity in Yoruba Aesthetics

-de rol van religie en daarmee gepaard gaande performance, dans en optochten in de Westerse cultuur en ook andere culturen. Daaruit voortvloeiend bespraken we de opkomst van de performance als kunstvorm in de moderne kunst, en de invloeden van het sjamanisme op performance art.

Een aantal plaatjes die we bekeken vind je hier op picasa: unitacademie 6

Bij de Semana Santa optochten in Spanje zie je allerlei elementen van muziek, performance en maskers terugkomen die we ook zagen in het Afrikamuseum. Zowiezo is er in Spanje een rijke (volks)cultuur die vaak verweven is met het katholicisme. En is er in de beeldhouwkunst een lange traditie van religieuze beelden die in kerken dienst deden om het geloof aanschouwelijk en letterlijk tastbaar te maken.

We bekeken zoals gezegd een prachtig filmpje over hoe dergelijke beschilderde beelden (polychromie) gemaakt werden, het is te vinden op de site van the National Gallery of Art in Washington.

Als het filmpje niet laadt, of je hebt niet de goede software, dan kun je hier het verhaal als serie dia's bekijken.

St. John of the Cross, polychroom beeld
Saint John of the Cross

made by Francisco Antonio Gijón (1653–c. 1721) and unknown painter (possibly Domingo Mejías)
c. 1675
painted and gilded wood
168 cm (66 1/8 in.)
National Gallery of Art, Washington