Verslag 13 april

Wegens ziekte heb ik de laatste 2 verslagen van april niet bijgehouden, en het is nu wel vrij laat om dat nog uitgebreid in te halen.

Maar een kort verslag is wellicht toch nog zinvol, al was het maar voor het mooie filmpje dat we bekeken (met dank voor Marcella's conversie).

Op 13 april bespraken we als vervolg op het bezoek aan het Afrikamuseum:

-de uitgebreide en uitgewerkte vormgeversprincipes en kunstfilosofieën van zogenaamd `primitieve' culturen. Lees bijvoorbeeld dit prachtige artikel van Babatunde Lawal: Divinity, Creativity and Humanity in Yoruba Aesthetics

-de rol van religie en daarmee gepaard gaande performance, dans en optochten in de Westerse cultuur en ook andere culturen. Daaruit voortvloeiend bespraken we de opkomst van de performance als kunstvorm in de moderne kunst, en de invloeden van het sjamanisme op performance art.

Een aantal plaatjes die we bekeken vind je hier op picasa: unitacademie 6

Bij de Semana Santa optochten in Spanje zie je allerlei elementen van muziek, performance en maskers terugkomen die we ook zagen in het Afrikamuseum. Zowiezo is er in Spanje een rijke (volks)cultuur die vaak verweven is met het katholicisme. En is er in de beeldhouwkunst een lange traditie van religieuze beelden die in kerken dienst deden om het geloof aanschouwelijk en letterlijk tastbaar te maken.

We bekeken zoals gezegd een prachtig filmpje over hoe dergelijke beschilderde beelden (polychromie) gemaakt werden, het is te vinden op de site van the National Gallery of Art in Washington.

Als het filmpje niet laadt, of je hebt niet de goede software, dan kun je hier het verhaal als serie dia's bekijken.


Saint John of the Cross

made by Francisco Antonio Gijón (1653–c. 1721) and unknown painter (possibly Domingo Mejías)
c. 1675
painted and gilded wood
168 cm (66 1/8 in.)
National Gallery of Art, Washington

Verslag 6 april: Afrikamuseum

Op 6 april bezochten we het Afrikamuseum in Berg en Dal. Het weer was uitstekend, waardoor we ook veel buiten konden zijn en tekenen.

Binnen waren vier tentoonstellingen. Ten eerste delen uit de vaste collectie, ten tweede `Eenvoud en Kracht' (beelden en maskers uit een bijzondere privécollectie), ten derde `Songo: ritmes van wonen' en ten vierde een fototentoonstelling van Peter Laarakkers over het Vodun-festival in Benin. Van de website:

Eenvoud en Kracht – Afrikaanse kunst verzameld door Piet en Ida Sanders

Tentoonstelling van zo’n 60 maskers en sculpturen uit de voormalige privé-collectie van het echtpaar Sanders. In 2007 mocht het Afrika Museum zo’n 50 objecten uit deze verzameling in ontvangst nemen. Een jaar later werden door het Kröller-Müller Museum 5 voorwerpen, eveneens afkomstig uit de collectie van de familie Sanders als schenking overgedragen aan het Afrika Museum. Bovendien vonden in deze zelfde periode ruim 50 collectiestukken – door de familie Sanders in 1994 geschonken aan het Wereldmuseum in Rotterdam – hun weg naar Berg en Dal als een langdurige bruikleen. De voormalige Afrikaanse kunstcollectie van Piet en Ida Sanders was daarmee weer voor een korte periode compleet. Voor het Afrika Museum reden genoeg om met een tentoonstelling aandacht te besteden aan deze ‘ex-collectie’ Sanders.

Songo – ritmes van wonen

Wat is een huis? Wat is wonen? Hoe kan een huis een lichaam zijn? Wat betekent ‘modern’ in ruraal Afrika? Hoe zijn lokale en globale werelden met elkaar verbonden?

Dit alles kan de bezoeker ervaren in deze interactieve multimedia tentoonstelling. Deze tentoonstelling is gebaseerd op jarenlang antropologisch onderzoek en toont met uniek beeld- en audio-materiaal hoe de Kasena van Noord-Ghana vorm geven aan hun aarden woningen. Het woord songo verwijst zowel naar de woning zelf, als naar de grootfamilie of clan die erin woont.

NB Op 17 april is de tentoonstelling in verband met de officiële opening uitsluitend toegankelijk voor genodigden.

VODUN-FESTIVAL IN BENIN

Langs de aanlooproute van de parkeerplaats naar het hoofdgebouw is tot en met 31 oktober 2010 een fototentoonstelling van de hand van Peter Laarakker te zien.

De foto’s die u verspreid over het museumterrein aantreft, werden in 2009 gemaakt in de plaats Whydah. Whydah ligt in het zuiden van Benin en trekt jaarlijks op 10 januari – de ‘Dag van de Traditionele Religie’ – honderden gelovigen, maar vooral ook toeristen, vanwege de spectaculaire maskerkostuums die optreden.

Zuidelijk Benin is de bakermat van Vodun, een religieuze wereldbeschouwing waarin het geloof in een opperwezen, bijgestaan door goden, godinnen en voorouders het leven doordrenkt. Met gebeden, zang en dans en gehuld in vaak kleurrijke maskerkostuums, belijden de volgelingen hun geloof. Voorbeelden van deze feestelijke kostuums tonen deze foto’s.

In zaal 5 van het Binnenmuseum vindt u vitrines met beelden en potten van aardewerk die in Vodun-rituelen ook heden ten dage nog worden gebruikt. In het Buitenmuseum kunt u twee paalwoningen uit Zuid-Benin bezichtigen.

Voor meer foto’s uit het werk van Peter Laarakker verwijzen wij u graag naar zijn website www.visualpd.nl

Harmjan had daarnaast een kijk- en werkopdracht gemaakt:

Maskers.

Meenemen....tekenboek ..... siberisch Krijt ...grafietstift....vetkrijt....papier...

In het Afrikamuseum ga je behalve genieten van het kijken naar alle werken die er te zien zijn, ook tekenen.

Hier volgen enige opdrachten die je op deze dag uit moet gaan voeren.


1...wanneer je een tijdje rondgekeken hebt in de tentoonstelling, kies je een beeldhouwwerk wat je mooi (of lelijk) vindt.Dit beeld teken je na met krijt of potlood. Je maakt meerdere vlotte schetsen...

2......-Je tekent een aantal maskers na op schetsmatige wijze.

3......-Je tekent terwijl je ergens rustig zit door jouzelf ontworpen maskers. Laat je inspireren door wat je net gezien hebt.

4.....Verzin een ritueel en teken een masker dat tijdens dit ritueel gedragen kan worden.


Wanneer het lekker weer is kunnen we buiten tekenen.
Probeer zo veel mogelijk te tekenen tijdens dit uitje.

Houd je niet in en laat je er niet van afleiden.
We gaan het werk wat we maken ook aan elkaar laten zien.


Vragen:

Wat is de betekenis van de maskers die hier te zien zijn?

Waarom maken mensen maskers?

Waarom dragen mensen maskers?

Is je gezicht ook een masker?


harmjan

Al met al een zeer geslaagd bezoek.

Verslag 30 maart

Op 30 maart ging de les over onder andere over beeldhouwkunst, en de rol van beelden in religieuze tradities. Dit was mede ter voorbereiding op het bezoek op 6 april aan het Afrikamuseum in Berg en Dal.

Frank bracht een Nigeriaans beeldje mee, vorig jaar gekocht in het Afrikamuseum (hier afgebeeld met flamingoveer), gemaakt door een ons niet nader bekende kunstenaar:

mannelijke figuur, onbekende Nigeriaanse kunstenaar, (eerste helft 20e eeuw, 45 x 10 x 10 cm)

Daarna bekeken we enkele plaatjes van `Madonna met kind'-beelden (sedes sapientiae, troon der wijsheid, Mare de Deu) uit de Romaanse periode, en ook Michelangelo's Piëta.

sedes sapientiae (troon der wijsheid), uit het klooster van Cluny, Zuid-Frankrijk (kunstenaar onbekend voorzover ik weet)


Romaanse Mare de Déu (moeder van god) uit Catalonië (ruwweg 12e-14e eeuw, kunstenaar onbekend voorzover ik weet).


Michelangelo Buonarotti, Piëta

Verder besproken: de rol van realisme in deze beelden, versus de rol van expressie. Wat in ieder geval duidelijk wordt is dat al deze beelden een flinke inspanning hebben gevergd van hun makers. Dat kan in het algemeen wel gezegd worden van dergelijke gebeeldhouwde beelden, het scheppen van de menselijke vorm kost veel tijd en moeite.

Vandaar dat Frank verbaasd was toen hij laatst op de expositie `Niet Normaal' een hele kast met realistische beeldjes van mensen zag staan...en toen schoot hem door het hoofd dat er nieuwe computertechnieken zijn...en inderdaad...


tentoonstelling Niet Normaal, 3D-prints van ingescande mensen


tentoonstelling Niet Normaal, 3D-prints van ingescande mensen


tentoonstelling Niet Normaal, 3D-scan van mens


tentoonstelling Niet Normaal, 3D-printer

De rest van de les bediscussiëren we de gevolgen van deze nieuwe technologie voor allerlei takken van kunst en vormgeving. Misschien betekent deze techniek wel hetzelfde voor de beeldhouwkunst als de fotografie voor de schilderkunst. Jos vertelt dat deze techniek ook al echt wordt toegepast in de film-en gamewereld.

Franks wens om een filmpje over het maken van een polychroom beeld te laten zien moet vanwege technische problemen wachten tot na het bezoek aan het Afrikamuseum (Marcella biedt aan deze problemen op te lossen.)