Sunday, June 20, 2010

Verslag laatste lessen (mei en juni)

De laatste lessen hebben we besteed aan het bespreken van opdracht 2, en aan het bekijken van delen van de documentaire The private life of a masterpiece (als voorbeeld van de documentaire hier een deel van de documentaire over De Zonnebloemen van Vincent van Gogh).

Met name bekeken we de aflevering over Salvador Dalí's werk Christus van de heilige Johannes van het kruis, en de aflevering over Katsushika Hokusai's houtsnede De grote golf bij Kanagawa.

(toevoeging: hier een link naar de aflevering over Christus van de heilige Johannes van het kruis, hier een link naar de aflevering over De grote golf bij Kanagawa)

In deze documentaire komen op een levendige manier allerlei onderwerpen naar voren die besproken zijn in de lessen van Beeld en Wereld. Een onderwerp dat in de laatste lessen nog een beetje extra aandacht kreeg, was: `concurrentie in de kunst- en vormgevingswereld' en de daarmee samenhangende noodzaak voor kunstenaars en vormgevers om zichzelf goed te presenteren. De relatie met opdracht 2 speelde daarom telkens een rol, ook bij het bekijken van de documentaire.

Salvador Dalí, Christ_of_Saint_John_of_the_Cross
Salvador Dalí, Christus van de heilige Johannes van het kruis

Aan het eind van dit (voorlopig laatste) verslag wil ik alle studenten heel hartelijk bedanken voor jullie bijdrage aan de lessen, waarmee jullie mij inspireerden, en ik wens jullie een vruchtbare verdere ontwikkeling als persoon en van jullie bijzondere talenten.

Sunday, June 6, 2010

Verslag 20 april: straatkunst

Zoals gezegd zijn de verslagen wegens ziekte achtergebleven. Hierbij toch nog een erg kort verslag van 20 april, deze les vormde de thematische afronding van het kunstbeschouwingsgedeelte van `Beeld en Wereld'.

Het streven voor wat betreft de traditionele kunstbeschouwing in de lessen was geformuleerd in de volgende deelpunten (voor de hele doelstelling en opzet zie hier):

1. De studenten inzicht te leren verwerven in:

# de beeldende motivatie en thematiek van andere (meestal bekende) kunstenaars en vormgevers door de eeuwen heen, en de kunsthistorische samenhang hiervan
# de positie van beeldend kunstenaars/vormgevers in relatie tot de buitenwereld en opdrachtgevers, en de eigen positie
# de rol van `techniek’ in relatie tot het te vertellen `verhaal’
# de rol van `publiek’ en van feedback in relatie tot het te vertellen `verhaal’
# de glijdende schaal tussen `kunst’ en de populaire beeldcultuur
# het modegevoelige van `kunst’

4.De studenten kennis laten maken met

* kunst uit andere culturen
* verschillende gezichtspunten op kunst en vormgeving
* andere filosofische stromingen dan de westerse
* een flinke hoeveelheid kunst en kunstenaars uit allerlei tijden, waaronder zeker de huidige tijd
* belangrijke elementen van de –in kunstkringen vaak ondergewaardeerde- populaire beeldcultuur

$$$$$

Als thematische afronding spraken we op 20 april over street art en (anti)commercialisme in de kunst.

We bespraken de zeer legitieme keuze van een groot aantal kunstenaars om niet mee te willen draaien in de commercialiteit en modegerichtheid van de hedendaagse kunstwereld. En soms nog verdergaand: de drang om commentaar en kritiek te leveren op een samenleving die de beeldende vrijheid en de vrijheid van meningsuiting beknot (niet alleen middels directe censuur, maar ook indirect via geld, mediamacht, elitevorming,...). En die het gebruik van de openbare ruimte wel toestaat voor reclameboodschappen en andere `betaalde' propaganda, maar niet voor vrije, individuele, spirituele of anderszins kunstzinnige uitingen.

Mogelijke dilemma's:

-wanneer is het kunst, wanneer is het vandalisme? (Frank vraagt zich dat in een museum ook regelmatig af...;-) )

-wat te doen wanneer een street artist dusdanig erkenning krijgt, dat zij/hij gevraagd wordt door bekende galeries en musea?

-anonimiteit versus bekendheid

-hoe verdient een street artist geld om van te leven en werken?

Het was een levendige discussie, die ook uitmondde in vragen over hoe een kunstenaar/vormgever überhaupt aan opdrachten komt, en zich staande kan houden in een competitieve omgeving.

(We bekeken ook allerlei plaatjes van straatkunst, als ik tijd heb dan plaats ik er misschien nog wel een paar, maar je kunt eenvoudig zelf om je heen kijken natuurlijk!).

onbekende straatkunstenaar, foto blogauteur
mij onbekende straatkunstenaar (foto blogauteur)

Verslag 13 april

Wegens ziekte heb ik de laatste 2 verslagen van april niet bijgehouden, en het is nu wel vrij laat om dat nog uitgebreid in te halen.

Maar een kort verslag is wellicht toch nog zinvol, al was het maar voor het mooie filmpje dat we bekeken (met dank voor Marcella's conversie).

Op 13 april bespraken we als vervolg op het bezoek aan het Afrikamuseum:

-de uitgebreide en uitgewerkte vormgeversprincipes en kunstfilosofieën van zogenaamd `primitieve' culturen. Lees bijvoorbeeld dit prachtige artikel van Babatunde Lawal: Divinity, Creativity and Humanity in Yoruba Aesthetics

-de rol van religie en daarmee gepaard gaande performance, dans en optochten in de Westerse cultuur en ook andere culturen. Daaruit voortvloeiend bespraken we de opkomst van de performance als kunstvorm in de moderne kunst, en de invloeden van het sjamanisme op performance art.

Een aantal plaatjes die we bekeken vind je hier op picasa: unitacademie 6

Bij de Semana Santa optochten in Spanje zie je allerlei elementen van muziek, performance en maskers terugkomen die we ook zagen in het Afrikamuseum. Zowiezo is er in Spanje een rijke (volks)cultuur die vaak verweven is met het katholicisme. En is er in de beeldhouwkunst een lange traditie van religieuze beelden die in kerken dienst deden om het geloof aanschouwelijk en letterlijk tastbaar te maken.

We bekeken zoals gezegd een prachtig filmpje over hoe dergelijke beschilderde beelden (polychromie) gemaakt werden, het is te vinden op de site van the National Gallery of Art in Washington.

Als het filmpje niet laadt, of je hebt niet de goede software, dan kun je hier het verhaal als serie dia's bekijken.

St. John of the Cross, polychroom beeld
Saint John of the Cross

made by Francisco Antonio Gijón (1653–c. 1721) and unknown painter (possibly Domingo Mejías)
c. 1675
painted and gilded wood
168 cm (66 1/8 in.)
National Gallery of Art, Washington