De eerste les was een introductie op wat we het komende jaar gaan doen.
Frank bracht verschillende voorwerpen en afbeeldingen mee. Aan de hand daarvan bespraken we onder andere:
* kunst - niet kunst
* origineel - kopie - namaak - nep/vervalsing
* binnenwereld - buitenwereld
* vormgeving - decoratie - functioneel
* kleur in de wereld om ons heen
* schilderijen zijn vaak driedimensionaal, de verfhuid is meestal een reliëf
* hierdoor (en door de gelaagdheid) straalt licht vaak heel anders van een schilderij af dan van een foto (of reproductie van een schilderij)
* waarde vs. marktwaarde van kunst
* 40% van 500 geënqueteerde Nederlanders stelt kunst gelijk aan vermaak (als we de NRC moeten geloven).
* Wittgenstein, en de relaties tussen `Beeld' en `Wereld'
Showing posts with label de rol van kunst in de maatschappij. Show all posts
Showing posts with label de rol van kunst in de maatschappij. Show all posts
Tuesday, September 6, 2011
Wednesday, April 21, 2010
Verslag 23 maart deel 2
Gezien wat we bespraken in deel 1 van dit verslag, komen we tot het besef dat kunstenaars en beeldend vormgevers een niet onaanzienlijke rol vervullen in de maatschappij.
Om nog maar weer een keer een parallel met de muziekwereld te trekken, vraagt Frank de aanwezigen hoe belangrijk muziek voor hen is. De antwoorden liggen ergens tussen: `heel belangrijk' en `zonder muziek zou ik eigenlijk niet kunnen leven'.
Frank spiegelt voor, dat de meeste musici en componisten op de wereld niet van hun muziek kunnen rondkomen. We hebben als maatschappij nogal eens de neiging om neerbuigend over musici te oordelen voor wie dit geldt. Wat we daarbij vergeten is dat al deze musici keihard werken om in de maatschappij de muziektraditie levend te houden, te verdiepen, te vernieuwen.
Dat er maar een smalle toplaag is die van muziek echt kan bestaan, en dat deze smalle toplaag dan heel veel waardering krijgt, tot ster-status wordt verheven...dat is eigenlijk een vertekening van de feitelijke situatie. Namelijk dat de muziek tot stand komt door de gehele traditie en iedereen die daarvoor werkt. (Het zijn trouwens lang niet altijd de meest verdienstelijke musici die het bekendst worden en succes oogsten.).
Alle bekende musici komen zelf ook voort uit die veel bredere traditie, waarin ze door ouders of andere naasten meestal al vroeg zijn ingevoerd, waarin ze les hebben gehad van docenten die wellicht niet van hun muziek alleen kunnen bestaan, etc.
Daarom is bijvoorbeeld -vindt Frank- subsidie voor de muziekbasis (de basis van de traditie) geen gekke gedachte. Hoe breder en sterker deze muziekbasis, hoe beter de belangrijke functie van muziek in onze maatschappij tot wasdom kan komen.
$$$$$$
De situatie in de beeldende kunst en vormgeving is eigenlijk vergelijkbaar. Toch is dit niet bedoeld als verkapt pleidooi voor subsidie aan de kunsten. Het gaat er meer om dat we inzicht krijgen in het enorme belang van kunst en vormgeving voor de maatschappij, en onze eigen bijdrage daarin.
Dit staat soms in contrast tot de manier waarop niet-ingevoerden deze bijdrage beoordelen.
In de middeleeuwen waren er gildes, en lidmaatschap van een kunstenaarsgilde was een kwaliteitskeurmerk waar iedereen mee uit de voeten kon. Tegenwoordig vinden velen het lastig om de kwaliteit van kunst en kunstenaars te bepalen.
Een van de redenen hiervoor is dat kunst, zoals we zagen, een vrij vergaande vorm van filosofie en (levens)beschouwing in zich bergt. En vergelijkbaar met filosofie: wie zich niet in kunst heeft verdiept, die zal allerlei scheppingen maar moeilijk kunnen volgen.
Wanneer je weinig beeldervaring hebt, en weinig verschillende beeldwerelden hebt verkend, dan is de kans reëel dat je bij een schilderij of beeld de essentie mist van waar het de kunstenaar v/m om te doen was.
######
Daarom is het -vindt Frank- belangrijk om te beseffen dat er eigenlijk nog steeds een soort gilde is, namelijk de groep van medekunstenaars en medevormgevers. Franks ervaring is dat veel kunstenaars goed kijken naar andermans werk, en met `gevormde' ogen. Dat wil zeggen: dat je bij je medekunstenaars/vormgevers vaak goed terecht kunt voor uitwisseling op allerlei niveaus, van materiaalkeuze tot onderwerp en intentie.
En, vindt Frank, het kan ook belangrijk zijn te beseffen dat je met een serieuze opleiding (zoals deze) langzamerhand lid wordt van dat gilde, en dat je je waardering niet meer volledig hoeft te laten bepalen door wat niet-ingevoerden ervan vinden.
Je kunt natuurlijk wel overwegen om de moeite nemen om niet-ingevoerden te helpen, bij het leren `zien' van waar je mee bezig bent. Maar wees overtuigd van jezelf, en prik vooral door de ballon `een kunstenaar is pas goed als zij goed verkoopt' heen. Een ballon die in Nederland bijzonder vaak wordt opgelaten! Maar die vergelijkbaar is met de situatie in de muziek. Kunst, vormgeving en kunstzinnige uiting zijn voor vrijwel iedereen in de maatschappij van groot belang. Alle kunstenaars en vormgevers werken hard om deze traditie levend te houden, te vernieuwen en te verdiepen. Je bijdrage daarin is dus waardevol, onafhankelijk van wat je verdient. (einde preek Frank).
######
We hadden vorige week gezien dat het snijvlak van binnenwereld/buitenwereld met name gaat over communicatie en interactie.
schema 6 (klik met rechtermuisknop op `view image' voor een vergroting)
Nu kan je als kunstenaar/vormgever ook een zeer brede keuze maken over je positie in relatie tot `binnenwereld-buitenwereld'. Sommige kunstenaars werken vrijwel volledig vanuit hun binnenwereld, maar openen daarmee zeer nieuwe werelden voor ons `anderen'. Sommige kunstenaars richten zich bijna volledig op de buitenwereld, en zoeken maximale interactie en communicatie met anderen, met `het publiek'. Je zou zelfs aan echt vraaggericht entertainment kunnen denken: `wat willen jullie dat ik maak?'.
Al deze keuzes zijn in principe waardevol, hebben we ingezien. Ook de geschiedenis wijst uit dat er belangrijke kunstenaars/vormgevers zijn geweest die nooit hun binnenwereld verlieten (zelfs niet om hun werk te laten zien, en die dus pas na hun dood ontdekt werden). Ook al vindt Den Haag tegenwoordig dat `beeldend kunstenaar' een onwenselijke term is...die men liever ziet vervangen door `cultureel ondernemer'...
Om nog maar weer een keer een parallel met de muziekwereld te trekken, vraagt Frank de aanwezigen hoe belangrijk muziek voor hen is. De antwoorden liggen ergens tussen: `heel belangrijk' en `zonder muziek zou ik eigenlijk niet kunnen leven'.
Frank spiegelt voor, dat de meeste musici en componisten op de wereld niet van hun muziek kunnen rondkomen. We hebben als maatschappij nogal eens de neiging om neerbuigend over musici te oordelen voor wie dit geldt. Wat we daarbij vergeten is dat al deze musici keihard werken om in de maatschappij de muziektraditie levend te houden, te verdiepen, te vernieuwen.
Dat er maar een smalle toplaag is die van muziek echt kan bestaan, en dat deze smalle toplaag dan heel veel waardering krijgt, tot ster-status wordt verheven...dat is eigenlijk een vertekening van de feitelijke situatie. Namelijk dat de muziek tot stand komt door de gehele traditie en iedereen die daarvoor werkt. (Het zijn trouwens lang niet altijd de meest verdienstelijke musici die het bekendst worden en succes oogsten.).
Alle bekende musici komen zelf ook voort uit die veel bredere traditie, waarin ze door ouders of andere naasten meestal al vroeg zijn ingevoerd, waarin ze les hebben gehad van docenten die wellicht niet van hun muziek alleen kunnen bestaan, etc.
Daarom is bijvoorbeeld -vindt Frank- subsidie voor de muziekbasis (de basis van de traditie) geen gekke gedachte. Hoe breder en sterker deze muziekbasis, hoe beter de belangrijke functie van muziek in onze maatschappij tot wasdom kan komen.
$$$$$$
De situatie in de beeldende kunst en vormgeving is eigenlijk vergelijkbaar. Toch is dit niet bedoeld als verkapt pleidooi voor subsidie aan de kunsten. Het gaat er meer om dat we inzicht krijgen in het enorme belang van kunst en vormgeving voor de maatschappij, en onze eigen bijdrage daarin.
Dit staat soms in contrast tot de manier waarop niet-ingevoerden deze bijdrage beoordelen.
In de middeleeuwen waren er gildes, en lidmaatschap van een kunstenaarsgilde was een kwaliteitskeurmerk waar iedereen mee uit de voeten kon. Tegenwoordig vinden velen het lastig om de kwaliteit van kunst en kunstenaars te bepalen.
Een van de redenen hiervoor is dat kunst, zoals we zagen, een vrij vergaande vorm van filosofie en (levens)beschouwing in zich bergt. En vergelijkbaar met filosofie: wie zich niet in kunst heeft verdiept, die zal allerlei scheppingen maar moeilijk kunnen volgen.
Wanneer je weinig beeldervaring hebt, en weinig verschillende beeldwerelden hebt verkend, dan is de kans reëel dat je bij een schilderij of beeld de essentie mist van waar het de kunstenaar v/m om te doen was.
######
Daarom is het -vindt Frank- belangrijk om te beseffen dat er eigenlijk nog steeds een soort gilde is, namelijk de groep van medekunstenaars en medevormgevers. Franks ervaring is dat veel kunstenaars goed kijken naar andermans werk, en met `gevormde' ogen. Dat wil zeggen: dat je bij je medekunstenaars/vormgevers vaak goed terecht kunt voor uitwisseling op allerlei niveaus, van materiaalkeuze tot onderwerp en intentie.
En, vindt Frank, het kan ook belangrijk zijn te beseffen dat je met een serieuze opleiding (zoals deze) langzamerhand lid wordt van dat gilde, en dat je je waardering niet meer volledig hoeft te laten bepalen door wat niet-ingevoerden ervan vinden.
Je kunt natuurlijk wel overwegen om de moeite nemen om niet-ingevoerden te helpen, bij het leren `zien' van waar je mee bezig bent. Maar wees overtuigd van jezelf, en prik vooral door de ballon `een kunstenaar is pas goed als zij goed verkoopt' heen. Een ballon die in Nederland bijzonder vaak wordt opgelaten! Maar die vergelijkbaar is met de situatie in de muziek. Kunst, vormgeving en kunstzinnige uiting zijn voor vrijwel iedereen in de maatschappij van groot belang. Alle kunstenaars en vormgevers werken hard om deze traditie levend te houden, te vernieuwen en te verdiepen. Je bijdrage daarin is dus waardevol, onafhankelijk van wat je verdient. (einde preek Frank).
######
We hadden vorige week gezien dat het snijvlak van binnenwereld/buitenwereld met name gaat over communicatie en interactie.
schema 6 (klik met rechtermuisknop op `view image' voor een vergroting)
Nu kan je als kunstenaar/vormgever ook een zeer brede keuze maken over je positie in relatie tot `binnenwereld-buitenwereld'. Sommige kunstenaars werken vrijwel volledig vanuit hun binnenwereld, maar openen daarmee zeer nieuwe werelden voor ons `anderen'. Sommige kunstenaars richten zich bijna volledig op de buitenwereld, en zoeken maximale interactie en communicatie met anderen, met `het publiek'. Je zou zelfs aan echt vraaggericht entertainment kunnen denken: `wat willen jullie dat ik maak?'.
Al deze keuzes zijn in principe waardevol, hebben we ingezien. Ook de geschiedenis wijst uit dat er belangrijke kunstenaars/vormgevers zijn geweest die nooit hun binnenwereld verlieten (zelfs niet om hun werk te laten zien, en die dus pas na hun dood ontdekt werden). Ook al vindt Den Haag tegenwoordig dat `beeldend kunstenaar' een onwenselijke term is...die men liever ziet vervangen door `cultureel ondernemer'...
Monday, April 19, 2010
Verslag 23 maart deel 1
23 maart bespraken we de vragen:
1) Wat is de rol van beeldende kunst & vormgeving in de samenleving?
2) Wat is de rol en de positie van kunstenaars en vormgevers in de samenleving?
$$$$$$
Een aantal eerste opmerkingen uit de discussie, in vogelvlucht:
-kunst zet je aan het denken
-kunst vergroot je wereld
-kunst & vormgeving bepalen hoe onze wereld eruit ziet
-vormgeving is nodig bij alles wat gemaakt wordt
-kunst is mooi, het werkt in op je gevoel
...
De verdieping van deze eerste opmerkingen bracht ons naar een aantal kernpunten.
Kunst en vormgeving zijn waarschijnlijk zo oud als de mensheid, en vervullen sinds mensenheugenis een aantal basisrollen.
Ten eerste: de verbeelding, het zichtbaar maken van:
-delen van de werkelijkheid
-ideeën en gedachten
-belangrijke verhalen uit de geschiedenis, mythologie en religie (zelfs in recente tijden als de middeleeuwen nog een belangrijke functie van kunst, vanwege de vele mensen die niet konden lezen en schrijven)
Beeldtaal is vaak voor deze dingen bij uitstek geschikt (naast de gewone taal), omdat mensen beelden heel anders verwerken dan taal. Een enkel plaatje zegt soms meer dan duizend woorden. Maar ook zijn mensen op een andere manier gevoelig voor beelden dan voor taal. Hierin is zowel een overeenkomst alsook een verschil met muziek te vinden. Mensen zijn zeer gevoelig voor muziek, en het is waarschijnlijk dat een deel hiervan is terug te voeren op de meest primitieve delen van onze hersenen (deze kunnen worden gezien als het evolutionaire overblijfsel van het reptielenbrein).
Zo ook zijn mensen primitief-gevoelig voor kleuren en beelden, maar anders dan bij muziek (die in principe abstract is) leent kunst zich ook van nature voor bespiegelingen over de aard der dingen, een vorm van filosofie dus.
Dus, een tweede rol is: aan het denken zetten, en nieuwe denkwerelden helpen verkennen.
Een derde rol is het scheppen van schoonheid en emotioneel roerende beelden. Hiermee hangt samen, dat beeldende vormgeving voor de meeste mensen ook een bijzondere uitingsvorm is, waarin we onszelf en onze belevingswerelden kunnen uiten.
Een vierde rol van met name vormgeving is vrij letterlijk: onze leefomgeving en onze gebruiksvoorwerpen een geschikte vorm geven, waarbij `geschikt' erg breed kan worden opgevat.
Andere rollen die nog aan bod kwamen betroffen kunst op zichzelf als of als ondersteuning voor:
-entertainment,
-maatschappijkritiek, maatschappelijk activisme
-sjamanisme (waarbij religieuze beleving wordt ondersteund door magische voorwerpen, dans en rituelen)
#######
In het tweede deel van het verslag gaan we in op vraag 2, omtrent wat de rol en positie is van kunstenaars in de maatschappij.
1) Wat is de rol van beeldende kunst & vormgeving in de samenleving?
2) Wat is de rol en de positie van kunstenaars en vormgevers in de samenleving?
$$$$$$
Een aantal eerste opmerkingen uit de discussie, in vogelvlucht:
-kunst zet je aan het denken
-kunst vergroot je wereld
-kunst & vormgeving bepalen hoe onze wereld eruit ziet
-vormgeving is nodig bij alles wat gemaakt wordt
-kunst is mooi, het werkt in op je gevoel
...
De verdieping van deze eerste opmerkingen bracht ons naar een aantal kernpunten.
Kunst en vormgeving zijn waarschijnlijk zo oud als de mensheid, en vervullen sinds mensenheugenis een aantal basisrollen.
Ten eerste: de verbeelding, het zichtbaar maken van:
-delen van de werkelijkheid
-ideeën en gedachten
-belangrijke verhalen uit de geschiedenis, mythologie en religie (zelfs in recente tijden als de middeleeuwen nog een belangrijke functie van kunst, vanwege de vele mensen die niet konden lezen en schrijven)
Beeldtaal is vaak voor deze dingen bij uitstek geschikt (naast de gewone taal), omdat mensen beelden heel anders verwerken dan taal. Een enkel plaatje zegt soms meer dan duizend woorden. Maar ook zijn mensen op een andere manier gevoelig voor beelden dan voor taal. Hierin is zowel een overeenkomst alsook een verschil met muziek te vinden. Mensen zijn zeer gevoelig voor muziek, en het is waarschijnlijk dat een deel hiervan is terug te voeren op de meest primitieve delen van onze hersenen (deze kunnen worden gezien als het evolutionaire overblijfsel van het reptielenbrein).
Zo ook zijn mensen primitief-gevoelig voor kleuren en beelden, maar anders dan bij muziek (die in principe abstract is) leent kunst zich ook van nature voor bespiegelingen over de aard der dingen, een vorm van filosofie dus.
Dus, een tweede rol is: aan het denken zetten, en nieuwe denkwerelden helpen verkennen.
Een derde rol is het scheppen van schoonheid en emotioneel roerende beelden. Hiermee hangt samen, dat beeldende vormgeving voor de meeste mensen ook een bijzondere uitingsvorm is, waarin we onszelf en onze belevingswerelden kunnen uiten.
Een vierde rol van met name vormgeving is vrij letterlijk: onze leefomgeving en onze gebruiksvoorwerpen een geschikte vorm geven, waarbij `geschikt' erg breed kan worden opgevat.
Andere rollen die nog aan bod kwamen betroffen kunst op zichzelf als of als ondersteuning voor:
-entertainment,
-maatschappijkritiek, maatschappelijk activisme
-sjamanisme (waarbij religieuze beleving wordt ondersteund door magische voorwerpen, dans en rituelen)
#######
In het tweede deel van het verslag gaan we in op vraag 2, omtrent wat de rol en positie is van kunstenaars in de maatschappij.
Subscribe to:
Posts (Atom)
