Showing posts with label Francis Bacon. Show all posts
Showing posts with label Francis Bacon. Show all posts

Monday, January 11, 2010

Verslag 5 januari deel 1

Op 5 januari gaf Malou een uitgebreide en heldere presentatie (wegens beperkte energie mijnerzijds alleen een beknopt verslag).

egon schiele, sitting woman 1917
Egon Schiele, zittende vrouw, 1917

Malou begint bij Egon Schiele. Bovenstaande tekening spreekt Malou op een bijzondere manier aan, omdat het voor haar weergeeft hoe zij zichzelf zou willen portretteren / geportretteerd zien; precies die houding is wat bij haar past.

Vervolgens kijken en luisteren we naar CocoRosie, een `freak folk' groep die volgens Malou ook heel duidelijk verwijst naar de kindertijd als diepe bron van inspiratie. Je ziet kinderinstrumenten, een wonderlijke kinderfantasie-achtig optreden met aparte make-up, schmink, en kleding, en ook een vreemde mix van aparte instrumenten uit andere culturen. [Marijke heeft de hele VPRO uitzending thuis, en zal daar wellicht nog meer van laten zien in 1 van haar lessen].


CocoRosie, Black Rainbow

Het zoeken naar de inspiratie die we als kinderen hadden, waarin geen combinaties op voorhand te vreemd waren, is iets dat Malou erg aanspreekt. [Het is ook in de beeldende kunst een belangrijke inspiratiebron geweest voor moderne kunstenaars, daar komen we hopelijk nog op terug].

Tenslotte presenteert Malou als `moeilijk toegankelijk' nog werk van Hermann Nitsch:

hermann nitsch, crucifixion
Hermann Nitsch, kruisiging (?precieze titel mij onbekend), publieke performance

Malou heeft een dubbel gevoel bij zijn werk, afstoting-aantrekking tegelijkertijd. Ze vindt het werk shockerend, en kan slecht tegen al dat bloed, en aan de andere kant fascineert het haar toch, en wordt ze haast gedwongen te kijken. Je wordt als toeschouwer eigenlijk gemanipuleerd door de kunstenaar, volgens Frank, en dat is juist onderdeel van het kunstwerk. Overigens denkt Frank in dit beeld ook een verwijzing te zien naar schilderijen van Francis Bacon.

Frank zegt zelf ouderwets te zijn, en vaak moeite te hebben met kunst die niet direct tastbaar is. Maar er is wel een duidelijke verschuiving in de moderne kunst, namelijk dat veel kunstenaars de interactie met publiek zoeken, en dat hun kunst eigenlijk bestaat uit die interactie. Marijke voegt daaraan toe dat de kunstenaar zelf ook het kunstwerk wordt.

&&&&&&&

Over shockerend werk gesproken: ook Egon Schiele heeft zeer sexueel confronterend, haast pornografisch werk gemaakt. Zo komen op de vraag welk soort werk we eigenlijk willen maken, welk soort werk we durven te maken en welk soort werk we durven te laten zien. Ook het `afwijkende' van CocoRosie sluit goed aan op de thematiek van de afgelopen lessen. We komen daar via een schema weer op terug.

[wordt vervolgd]

Friday, October 16, 2009

Verslag 13 oktober

Mede naar aanleiding van vorige week bespreken we het volgende schema:

schema 4 beeld en wereld
schema 4 (klik met rechtermuisknop op `view image' voor een vergroting)

&&&&&&

Margriet valt onmiddellijk `beauty is in the eyes of the beholder' op. Frank vertelt naar aanleiding hiervan dat hij toen hij op de kunstacademie zat, een meisje/vrouw leerde kennen die hij in eerste instantie uiterlijk lelijk vond (niet dat dit verder erg belangrijk was, maar het viel hem op). Na een maand, toen hij haar wat beter kende, vond hij haar ineens juist bijzonder mooi. Frank vertelt dat hij dit verschijnsel vaker heeft meegemaakt. Jonathan merkt op dat wanneer iets bijzonder is, dat je het dan kunt afwijzen omdat je eraan moet wennen. Maar als je er dan aan gewend bent, dan ga je het juist vanwege dat bijzondere waarderen.

Naar aanleiding hiervan komen we dan alvast op:

Cliché

Hierover meer in het vervolg van het verslag (latere post).

$$$$$$

Op de bovenste regel zien we

Kunst / Populaire cultuur / Kitsch

We zagen al met het plaatje van Bert uit Sesamstraat dat de populaire (beeld)cultuur veel ruimer is dan wat traditioneel onder `kunst' valt. En wanneer vinden we iets `kitsch'?

Margriet vindt de kunst uit de tijd van de Barok meestal vrij kitscherig: goud, engeltjes, tierelantijnen, krullen. Marcella merkt op dat dit nog sterker voorkomt in de Rococo periode.


Franz Anton Bustelli, liefdespaar

Naar aanleiding hiervan komt ook Peter Paul Rubens ter sprake. Rubens was ook een kunstenaar die veel anderen in dienst had voor het vervaardigen van `zijn' schilderijen. Hij heeft inderdaad veel schilderijen gemaakt (of mee helpen maken...) waarop goud, engeltjes, weelderige vrouwenlichamen, krullen etc een hoofdrol spelen. Toch is zijn oeuvre daarmee niet goed beschreven. Onderstaand schilderij was voor Francis Bacon een belangrijke inspiratiebron (Bacon maakte vele drieluiken, waaronder een aantal geïnspireerd op kruisiging en kruisafname; zoals gezegd is Bacons verhaal wel danig anders dan dat van Rubens).

peter paul rubens, de kruisafname
Peter Paul Rubens, de kruisafname (klik met rechtermuisknop op `view image' voor een vergroting).

Jonathan en Marijke beschrijven iets van hun ervaring met dit schilderij in de kathedraal van Antwerpen. Jonathan voegt daar aan toe dat in de compositie van dergelijke schilderijen de Christusfiguur veelal op een of andere manier naar de hemel wijst.

******
wordt vervolgd

Friday, October 9, 2009

verslag 6 oktober deel 2

(vervolg van vorige post) Frank stelde de vraag:

Jullie zijn een bedrijf op het gebied van milieuvriendelijke goederen en biologisch voedsel. Jullie geven mij een opdracht om een representatief kunstwerk te maken voor jullie ontvangsthal. Na 6 maanden kom ik terug met als opdrachtresultaat een witgeschilderd blokje hout. Wat is jullie reactie?

Antwoorden:
*`danig teleurgesteld'
*`hopen dat we niet vooruitbetaald hebben'
*`we weten niet wat de achtergrond is van het werk, misschien moeten we eerst het bijbehorende verhaal en de motieven kennen waarom je tot dit werk gekomen bent'.

Frank: OK. Ik ben speciaal voor deze opdracht op zoek gegaan naar het meest pure en onaangetaste wat nog op deze wereld te vinden is. Ook wilde ik weten hoe natuurvolken respectvol omgaan met de natuurlijke bronnen die tot hun beschikking staan. Daarom heb ik onderzoek gedaan naar vervuiling, en ik ben ook met verschillende natuurvolken in Zuid-Amerika, Afrika, en Azië in contact getreden. Uitindelijk bleek dat in het binnenland van Borneo waarschijnlijk het meest pure onaangetaste woud staat. Daar heb ik met hulp van de Kirago-jagers uit een omgevallen woudreus dit blokje hout gesneden. De meest pure pigmenten voor de witte verf komen uit Costa Rica, waar ik van de Inizki indianen op natuurlijke wijze de verf leerde bereiden. Met de verf en het blokje ben ik afgereisd naar een plek bij de Noordpool, waar de minste luchtvervuiling en de minst beschadigde ozonlaag te vinden is. Daar heb ik het blokje beschilderd, als symbool voor het meest pure natuurgebruik dat jullie bedrijf voorstaat. Alles is zorgvuldig gedocumenteerd en er zijn ook 3 video's bij.

Als jullie dat weten, kijken jullie dan anders tegen dit blokje hout aan?

Antwoorden:
*`ja heel anders'
*`zoiets hoort in een museum thuis en niet in een hal'

&&&&&&&&&&

Nog een inspiratiebron van Damien Hirst: het werk van Francis Bacon. Bacon was op zijn beurt weer geïnspireerd door Vélazquez, Rubens, van Gogh, ... Maar in zijn versie van oudere schilderijen is het verhaal wel volledig anders. Bacon was geïnspireerd door pijn, geweld, dood, verdriet, sex, en zijn werk is doortrokken van deze thema's. Hij schilderde gedurende een aantal jaren veelal gezichten die vertrokken zijn in een schreeuw. (Daarnaast zie je in zijn werk het twijfelen aan de logica van de driedimensionale ruimte. Het vervormen en in twijfel trekken van deze ruimte is een typisch postmodern fenomeen: de wetenschappelijke benadering is maar een van de vele mogelijke benaderingen.)

francis bacon, paus innocentius x
Francis Bacon, studie naar Vélazquez' Paus Innocentius X

diego vélazquez, paus innocentius x
Diego Vélazquez, Paus Innocentius X

Bij Bacon wordt de pauselijke troon eerder een elektrische stoel. Hij put uit allerlei inspiratiebronnen, maar verandert de verhalen grondig en dwingt ze naar zijn hand.

francis bacon, figure with meat
Francis Bacon, figure with meat (bacon=spek, en het gebruik van deze varkenshammen zou best een ironische zelfverwijzing kunnen zijn)

Een (in de 2e Wereldoorlog vernietigd) zelfportret van Vincent van Gogh was ook aanleiding voor Bacon om een `commentaar'serie te schilderen.

vincent van gogh, schilder op de weg naar tarascon
Vincent van Gogh, schilder op de weg naar Tarascon

francis bacon, study for a portrait of Van Gogh V
Francis Bacon, study for a portrait of Van Gogh V

francis bacon, study for a portrait of Van Gogh
Francis Bacon, study for a portrait of Van Gogh (nummer mij onbekend).

&&&&&&&&&&
Van Gogh was zelf weer zeer geïnspireerd door Rembrandt, en zat uren in het Rijksmuseum te kijken naar diens `het Joodse bruidje':

rembrandt, joodse bruidje
Rembrandt van Rijn, het Joodse bruidje

Van Gogh ging het daarbij uiteindelijk niet om de extreme technische vaardigheid van Rembrandt, maar om de menselijke uitdrukking van verbondenheid. In zijn eigen schilderijen van mensen zie je geen streven naar een Rembrandt-achtige technische perfectie, maar juist een streven naar een maximum aan menselijke expressie.

(Rembrandt was zelf weer geïnspireerd door oudere Italiaanse meesters, maar ook sterk door de bijbel. Het Joodse bruidje wordt tegenwoordig vermoed een schildering van Isaac en Rebecca te zijn.)

########

Tenslotte komen we nog terug op Joseph Beuys:

joseph beuys, fettstuhl
Joseph Beuys, Fettstuhl

Zijn veelvuldig gebruik van de materialen vilt en vet, voerde hij zelf terug op zijn ervaringen in de Tweede Wereldoorlog: hij werd neergeschoten als piloot, en gevonden en verzorgd door de Tartaren.

Echter, aan dit verhaal wordt tegenwoordig sterk getwijfeld. Volgens ooggetuigen werd Beuys door het Duitse leger gevonden, en kwam hij helemaal niet in contact met de Tartaren.

Frank: Maakt dit voor je gevoel uit? Gebruikt Beuys dit verhaal wellicht om zijn hang naar sjamanisme in zijn werk te kunnen onderbouwen?