Digitale fotografie, techniek for the millions

schoonvrucht? (eigen werk 2012, detail)

Digitale fotografie opent deuren die voorheen alleen aan technisch begaafde professionele fotografen doorgang boden. Daar kleeft als nadeel wellicht aan dat we sindsdien worden overspoeld met foto's, en digitale bewerkingen van foto's. Ook van mensen die zich verder niet zo geoefend hebben op het beeldende vlak...maar is dat eigenlijk wel een nadeel?

Het is misschien een nadeel wanneer je je als fotograaf wilt onderscheiden. Wanneer je (ergens) erkenning wil voor de moeite die je je getroost hebt om jezelf jarenlang beeldend en technisch te trainen. Dat lijkt dan weer een beetje op het dilemma van de schilder, die in vaak een vergelijkbare situatie verkeert.

Daarmee bedoel ik, dat het ontwikkelen van beeldende vaardigheden, beeldende thema's, ideeënwereld(en) veel tijd en inspanning kost, maar dat veel mensen dat pas herkennen wanneer ze zichzelf enigsins op het beeldend vlak hebben ontwikkeld. En het schilderen van een landschapje of een portretje naar een foto, dat is op zich zo moeilijk niet (vergelijkbaar met het maken van een digitale foto). Zodat we overspoeld worden met schilderijtjes in die categorie.

Is dat erg? Het is toch fijn dat steeds meer mensen zich beeldend/muzikaal/schrijfkundig/dansend...uitdrukken? Toch zie ik als nadeel dat de beeldende verdieping het moeilijk heeft. Het lijkt mij geen fijne ontwikkeling wanneer de portretjes en de landschapjes zo'n beetje gaan domineren, en een norm gaan bepalen.

Maar doet dit verschijnsel zich niet ook in professionele kringen voor?

De vraag die opkomt is: in hoeverre voelt de (uitvoerende) kunstenaar gedwongen zich technisch te bewijzen? Kun je je met virtuositeit/verdieping die voor `de massa' moeilijk zichtbaar (hoorbaar) is staande houden, of ga je demonstreren dat je een moeilijk lijkende techniek beheerst? Hoe commercieel moet je zijn?

Deze vragen raken natuurlijk rechtstreeks aan de Binnenwereld <--> Buitenwereld discussie waarop deze blog is gestoeld.  

Wetsvoorstel: Afschaffen van CKV als verplicht eindexamenvak

De regering (demissionair kabinet) wil binnenkort een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer sturen, waarin CKV als verplicht eindexamenvak vervalt voor HAVO en VWO, zodat er meer tijd en middelen vrijkomen voor de `kernvakken' Nederlands, Engels en Wiskunde.

Op de internetconsultatie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heb ik onderstaande reactie op dit onzalige plan geplaatst:

De afschaffing van CKV als verplicht eindexamenvak zal het aanzien van het vak bij zowel de scholen als de leerlingen verkleinen. Uiteindelijk zal zo de culturele vorming enerzijds en de beeldende vorming anderzijds afnemen in kwaliteit en kwantiteit. 

Dit is dubbel schadend. Voor onze maatschappij is beeldtaal een steeds belangrijker onderdeel van de communicatie, niet de geschreven taal. Het kabinet onderschat op een grove manier de invloed van beelden op het maatschappelijk proces. Het voldoende vormen in beeldtaal is zeker niet minder belangrijk dan de vorming in de zogenaamde kernvakken Engels en Nederlands. De vergelijking met Wiskunde laat de laatste zelfs zieltogend achter.

Schrijver dezes, zowel beeldend kunstenaar als wiskundige, durft de stelling aan dat 75% van de middelbare scholieren na afsluiting van hun schoolexamen Wiskunde niet (meer) goed kunnen rekenen. Deze laatste vaardigheid hebben ze wel nodig, wiskunde in het algemeen voor de rest van hun leven nooit meer. Wiskunde wordt derhalve voor de meeste leerlingen volstrekt overtraind, terwijl rekenen en praktisch rekenkundig inzicht ontwikkelen vaak ver achter blijven bij wat de maatschappij echt vraagt. 

Vergelijken wij dat met het niveau van beeldende vorming en beeldende ontwikkeling dat nodig is om adequaat de gigantische beeldenstroom die dagelijks op ons wordt afgevuurd te kunnen verwerken, dan kan men toch nauwelijks anders concluderen dan dat deze maatregel maatschappelijk gezien een averechts effect zal hebben.

Temeer wanneer we bedenken dat innovatie (datgene wat Nederland echt heel dringend nodig heeft) niet zonder creativiteit kan. Creativiteit kan (of zou moeten) worden getraind in de beeldende vakken. Denken in plaatjes is een ander type hersenactiviteit dan denken in taal en formules. 

Niet onbelangrijk tenslotte is dat culturele vorming raakt aan datgene wat onze maatschappij bindt: onze (diverse) cultuur. Daarom zou ook culturele vorming als vak juist in aanzien moeten stijgen. 

De regering geeft met deze maatregel aan dat zij niet in staat is een gedegen probleemanalyse uit te voeren om te bepalen welk onderwijs nodig is voor onze samenleving. Natuurlijk is goed beta-onderwijs belangrijk. Maar het door de strot duwen van nog meer wiskunde ten koste van de minstens zo belangrijke beeldende en cultuurgerichte vakken getuigt van aan blindheid grenzende kortzichtigheid.

Verandering blog en nieuws UNIT Academie

Vanwege de omschakeling van de UNIT Academie naar een Werkplaats & Winkel, ga ik deze blog voortzetten als een persoonlijke blog over alles dat met beeldende vormgeving te maken heeft. Hierbij wil ik de (kunst)beschouwende stijl van de eerdere posts enigszins aanhouden. Hieronder nog een herhaling van het laatste nieuwsbericht op de site van de UNIT Academie www.unitacademie.nl

UNIT Academie begint Werkplaats en Winkel
Roer bijzondere kunstopleiding moet om vanwege bezuinigingen

De UNIT Academie gooit het roer om. De tweejarige particuliere dagopleiding voor beeldende kunst en vormgeving in Nijmegen wordt per 1 januari 2013 voortgezet als een Werkplaats en een Winkel. De Werkplaats blijft gevestigd op de huidige onderwijslocatie aan de Canisiussingel 36B. De winkel zal vier dagen per week geopend zijn in de Molenpoortpassage in het centrum van Nijmegen en worden gerund door deelnemers, onder begeleiding van de UNIT.

De werkplaats is bedoeld voor die groep jongeren waar de UNIT Academie zich als onderwijsinstelling ook al op richtte: talentvolle jonge mensen die zich tot beeldend kunstenaar of vormgever willen ontwikkelen maar in het reguliere onderwijs en in hun sociale leven op problemen stuiten. In het bijzonder richt de werkplaats zich op jongeren met een normale of bovengemiddelde intelligentie die een stoornis hebben in het autismespectrum. Zij kunnen vaak moeilijk op de arbeidsmarkt terecht. In de nieuwe werkplaats worden zij niet op de eerste plaats aangesproken op hun zogenoemde beperkingen, maar op hun vaardigheden, talenten, interesses en hun originele manier van denken. Elke deelnemer krijgt een persoonlijke begeleider en voor iedereen wordt een persoonlijk werk- en ontwikkelingsplan gemaakt, in overleg met de deelnemer zelf en de eventueel betrokken zorgorganisatie.

De activiteiten van de werkplaats beslaan het brede spectrum van ontwikkeling én activering van beeldend vermogen, beroepspraktijkvorming, werken aan opdrachten van externe opdrachtgevers en zinvolle tijdsbesteding. Elk dagdeel van de Kunstwerkplaats begint met het gezamenlijk werken in een specifiek beeldend medium als bijvoorbeeld fotografie, tekenen, schilderen, ruimtelijk werken, animatie en grafische vormgeving en design. Het doel hiervan is enerzijds een brede ontwikkeling van het beeldend vermogen van iedere deelnemer. Anderzijds biedt het de mogelijkheid om vast te stellen waar de grootste kwaliteit en interesse van de deelnemer liggen. Na deze gezamenlijke activiteit werkt iedere deelnemer onder begeleiding van een leermeester aan activiteiten die passen binnen zijn of haar individueel traject.

De  UNIT Werkplaats wil jonge mensen kansen geven op een succesvol vervolg in een opleiding voor kunstonderwijs, in een beroep als kunstenaar, vormgever, ontwerper of in een ander beroep of werkplek waar de deelnemer van de werkplaats zich (creatief) in thuis voelt en zich verder kan en wil ontwikkelen. Voor enkelen zal de stap naar werk of scholing te groot zijn en kunnen zij blijven werken op de UNIT Werkplaats en meehelpen in de UNIT Winkel.

De UNIT werkplaats, waar maximaal twaalf jongeren per dagdeel terecht kunnen, gaat opdrachten uitvoeren van externe opdrachtgevers. Daarbij valt te denken aan het ontwerpen van affiches en  visitekaartjes; aan het maken van filmpjes en foto´s, van portretten, andere schilderijen en beelden, alsook aan het inrichten van exposities en het aankleden van ruimtes bij evenementen.
In de winkel in de Molenpoortpassage worden deze producten en diensten te koop aangeboden. De deelnemers zullen ook zelf in de winkel meedraaien om werkervaring op te doen. De winkel is verder een ontmoetingsplaats voor deelnemers, potentiële opdrachtgevers en betrokken professionals.
De UNIT Winkel is een initiatief van Stichting UNIT Academie Nijmegen en wordt mede mogelijk gemaakt door 'Tussentijds', een samenwerkingsproject van Stichting Atelierbeheer Slak, de gemeente Nijmegen en de Federatie van de Ringstraten.

De UNIT Academie – UNIT staat voor 'UNIek Talent' – begon in 2008 met een twee jaar durende vakopleiding voor de genoemde jongeren. Dat leverde veel bijval op, in binnen- en buitenland, maar vooral ook opvallend goede resultaten. Van de 41 studenten die afgelopen jaren hun certificaat hebben behaald zijn er twaalf doorgegaan naar verschillende kunstacademies, de rest van de jongeren is terechtgekomen in betaald of vrijwillig werk, op de universiteit of MBO-opleidingen, of timmert als zelfstandig kunstenaar aan de weg.
Maar wetswijzigingen en bezuinigingen als gevolg van de crisis gooiden roet in het eten. Met de beperkte middelen die overbleven lukte het de initiatiefnemers niet de opleiding draaiende te houden. Met steun van onder meer zorginstelling Pluryn, de Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW) Nijmegen, van de deelnemers, hun ouders of verzorgers zelf is het nu gelukt om een werkplaats en een winkel op te kunnen zetten. Daardoor gaan de bijzondere deskundigheid en de ervaring die de afgelopen jaren zijn opgedaan niet verloren.