Art block & experimenteren (verslag 23 maart deel 2)

Op 23 maart verder besproken (vervolg van vorige post):

-Iedereen herkent het verschijnsel `vast zitten' of `blokkade'. Een paar genoemde oorzaken: teveel herhaling, niet weten waar je met je werk naar toe wilt, teveel oordelen over je eigen werk. Dit kan ook te maken hebben met verwachtingen die de buitenwereld van je heeft (of die je denkt dat die buitenwereld van je heeft...). Stel je breekt op jonge leeftijd door met een bepaalde stijl, maar je krijgt zelf na enige tijd schoon genoeg van die stijl?

Harmjan geeft het voorbeeld van Bob Dylan, die op jonge leeftijd doorbrak met een folk-achtige muziek, waarbij hij zelf veelal solo optrad met akoestische gitaar. Op een gegeven moment ging Dylan toeren met een band, en speelde hij elektrisch gitaar. Maar het publiek had een heel andere verwachting, en hij werd een jaar lang iedere avond uitgefloten. Dylan trok zich er (in ieder geval voorzover welke muziek hij speelde) niets van aan.

Ook het omgekeerde komt voor. In de recente kunstgeschiedenis zijn legio voorbeelden van kunstenaars die op jonge leeftijd doorbraken, maar daarna snel in de vergetelheid zijn geraakt. Niet omdat ze zelf iets anders gingen doen, maar omdat de mode in de kunstwereld alweer verschoven was.

####

Manieren om weer uit een eventuele blokkade/impasse te geraken? Dingen die genoemd worden zijn:

-Opruimen (Tamas energie, waar we het eerder over hadden. Dit is echt een basisnut van Tamas: het uit de weg ruimen van alles wat een nieuwe creatie in de weg staat.)
-Iets anders gaan doen, de geest afleiden, lichaamsbeweging, naar buiten, muziek, sociale activiteiten, film,...
-Wachten tot het over gaat
-Juist blijven werken (en daarmee dan wachten tot het vanzelf weer over gaat)
-Experimenteren
-Inspiratie zoeken door actief nieuwe bronnen aan te boren. Bijv. muziek en/of verhalen van een ander land met andere cultuur, andere kunstuitingen, met een soort actieve nieuwsgierigheid. Om te kijken of er van binnen iets weer opflakkert, of de scheppende energie weer wil gaan stromen. Of om het innerlijke verhaal te verrijken met nieuwe voeding. (Of zoiets).

#####

Het laatste deel can het gesprek gaat merendeels over experiment en waarde-oordelen. Door jezelf als kunstenaar de ruimte te geven om te experimenteren, kun je een eventuele blokkade (misschien ontstaan door een te vaak herhaald `beperkt houdbaar' concept) soms overkomen. Bij dat experimenteren hoort een loslaten van het oordeel.

Maar dat vinden de meesten van ons lastig. Veelal willen we dat het `echt iets oplevert'. Over de kunst van het loslaten is met name in de Oosterse filosofie veel geschreven. (Maar ook de Westerse filosofie heeft het wel over `flow'.).

Waarde-oordelen tijdens het experimenteren, tijdens het ontdekken, tijdens het handelen werken vaak remmend. Je zou kunnen zeggen dat in veel gevallen waarde-oordelen vooraf of tijdens een creatief scheppingsproces een eventuele blokkade in de hand werken of versterken.

Zoiets kun je al merken tijdens het werken met verf, dat een bepaalde mate van oncontroleerbaarheid heeft als materiaal (Harmjan).

#####

Frank merkt op dat tot je 25e (of 30e,...t komt niet zo precies) eigenlijk een ideale periode in je leven is om je wortels breed en diep uit te laten groeien, onder andere door veel te experimenteren en nieuwe dingen tot je te nemen. Dat komt ook omdat de maatschappij relatief weinig van je verwacht voor wat betreft `uitgerijpte stijl', `uitgewerkt concept' en noem maar op.

Dus waarom zou je jezelf nu al zeer strenge beoordelingsmaatstaven opleggen? Waarom zou je vinden dat alles wat je maakt ook (richting) Kunst moet zijn? Je kan jezelf (vindt Frank) evengoed de vraag stellen of je niet de kans te baat moet nemen om juist op allerlei fronten flink te mislukken, hoe erger hoe beter eigenlijk, zodat je van die mislukkingen veel leert. Daarmee krijg je vanzelf dat je een rijkere voedingsbodem maakt voor de volgende fase van je kunstenaarsschap.