Digitale fotografie, techniek for the millions

schoonvrucht? (eigen werk 2012, detail)

Digitale fotografie opent deuren die voorheen alleen aan technisch begaafde professionele fotografen doorgang boden. Daar kleeft als nadeel wellicht aan dat we sindsdien worden overspoeld met foto's, en digitale bewerkingen van foto's. Ook van mensen die zich verder niet zo geoefend hebben op het beeldende vlak...maar is dat eigenlijk wel een nadeel?

Het is misschien een nadeel wanneer je je als fotograaf wilt onderscheiden. Wanneer je (ergens) erkenning wil voor de moeite die je je getroost hebt om jezelf jarenlang beeldend en technisch te trainen. Dat lijkt dan weer een beetje op het dilemma van de schilder, die in vaak een vergelijkbare situatie verkeert.

Daarmee bedoel ik, dat het ontwikkelen van beeldende vaardigheden, beeldende thema's, ideeënwereld(en) veel tijd en inspanning kost, maar dat veel mensen dat pas herkennen wanneer ze zichzelf enigsins op het beeldend vlak hebben ontwikkeld. En het schilderen van een landschapje of een portretje naar een foto, dat is op zich zo moeilijk niet (vergelijkbaar met het maken van een digitale foto). Zodat we overspoeld worden met schilderijtjes in die categorie.

Is dat erg? Het is toch fijn dat steeds meer mensen zich beeldend/muzikaal/schrijfkundig/dansend...uitdrukken? Toch zie ik als nadeel dat de beeldende verdieping het moeilijk heeft. Het lijkt mij geen fijne ontwikkeling wanneer de portretjes en de landschapjes zo'n beetje gaan domineren, en een norm gaan bepalen.

Maar doet dit verschijnsel zich niet ook in professionele kringen voor?

De vraag die opkomt is: in hoeverre voelt de (uitvoerende) kunstenaar gedwongen zich technisch te bewijzen? Kun je je met virtuositeit/verdieping die voor `de massa' moeilijk zichtbaar (hoorbaar) is staande houden, of ga je demonstreren dat je een moeilijk lijkende techniek beheerst? Hoe commercieel moet je zijn?

Deze vragen raken natuurlijk rechtstreeks aan de Binnenwereld <--> Buitenwereld discussie waarop deze blog is gestoeld.  

Wetsvoorstel: Afschaffen van CKV als verplicht eindexamenvak

De regering (demissionair kabinet) wil binnenkort een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer sturen, waarin CKV als verplicht eindexamenvak vervalt voor HAVO en VWO, zodat er meer tijd en middelen vrijkomen voor de `kernvakken' Nederlands, Engels en Wiskunde.

Op de internetconsultatie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heb ik onderstaande reactie op dit onzalige plan geplaatst:

De afschaffing van CKV als verplicht eindexamenvak zal het aanzien van het vak bij zowel de scholen als de leerlingen verkleinen. Uiteindelijk zal zo de culturele vorming enerzijds en de beeldende vorming anderzijds afnemen in kwaliteit en kwantiteit. 

Dit is dubbel schadend. Voor onze maatschappij is beeldtaal een steeds belangrijker onderdeel van de communicatie, niet de geschreven taal. Het kabinet onderschat op een grove manier de invloed van beelden op het maatschappelijk proces. Het voldoende vormen in beeldtaal is zeker niet minder belangrijk dan de vorming in de zogenaamde kernvakken Engels en Nederlands. De vergelijking met Wiskunde laat de laatste zelfs zieltogend achter.

Schrijver dezes, zowel beeldend kunstenaar als wiskundige, durft de stelling aan dat 75% van de middelbare scholieren na afsluiting van hun schoolexamen Wiskunde niet (meer) goed kunnen rekenen. Deze laatste vaardigheid hebben ze wel nodig, wiskunde in het algemeen voor de rest van hun leven nooit meer. Wiskunde wordt derhalve voor de meeste leerlingen volstrekt overtraind, terwijl rekenen en praktisch rekenkundig inzicht ontwikkelen vaak ver achter blijven bij wat de maatschappij echt vraagt. 

Vergelijken wij dat met het niveau van beeldende vorming en beeldende ontwikkeling dat nodig is om adequaat de gigantische beeldenstroom die dagelijks op ons wordt afgevuurd te kunnen verwerken, dan kan men toch nauwelijks anders concluderen dan dat deze maatregel maatschappelijk gezien een averechts effect zal hebben.

Temeer wanneer we bedenken dat innovatie (datgene wat Nederland echt heel dringend nodig heeft) niet zonder creativiteit kan. Creativiteit kan (of zou moeten) worden getraind in de beeldende vakken. Denken in plaatjes is een ander type hersenactiviteit dan denken in taal en formules. 

Niet onbelangrijk tenslotte is dat culturele vorming raakt aan datgene wat onze maatschappij bindt: onze (diverse) cultuur. Daarom zou ook culturele vorming als vak juist in aanzien moeten stijgen. 

De regering geeft met deze maatregel aan dat zij niet in staat is een gedegen probleemanalyse uit te voeren om te bepalen welk onderwijs nodig is voor onze samenleving. Natuurlijk is goed beta-onderwijs belangrijk. Maar het door de strot duwen van nog meer wiskunde ten koste van de minstens zo belangrijke beeldende en cultuurgerichte vakken getuigt van aan blindheid grenzende kortzichtigheid.

Verandering blog en nieuws UNIT Academie

Vanwege de omschakeling van de UNIT Academie naar een Werkplaats & Winkel, ga ik deze blog voortzetten als een persoonlijke blog over alles dat met beeldende vormgeving te maken heeft. Hierbij wil ik de (kunst)beschouwende stijl van de eerdere posts enigszins aanhouden. Hieronder nog een herhaling van het laatste nieuwsbericht op de site van de UNIT Academie www.unitacademie.nl

UNIT Academie begint Werkplaats en Winkel
Roer bijzondere kunstopleiding moet om vanwege bezuinigingen

De UNIT Academie gooit het roer om. De tweejarige particuliere dagopleiding voor beeldende kunst en vormgeving in Nijmegen wordt per 1 januari 2013 voortgezet als een Werkplaats en een Winkel. De Werkplaats blijft gevestigd op de huidige onderwijslocatie aan de Canisiussingel 36B. De winkel zal vier dagen per week geopend zijn in de Molenpoortpassage in het centrum van Nijmegen en worden gerund door deelnemers, onder begeleiding van de UNIT.

De werkplaats is bedoeld voor die groep jongeren waar de UNIT Academie zich als onderwijsinstelling ook al op richtte: talentvolle jonge mensen die zich tot beeldend kunstenaar of vormgever willen ontwikkelen maar in het reguliere onderwijs en in hun sociale leven op problemen stuiten. In het bijzonder richt de werkplaats zich op jongeren met een normale of bovengemiddelde intelligentie die een stoornis hebben in het autismespectrum. Zij kunnen vaak moeilijk op de arbeidsmarkt terecht. In de nieuwe werkplaats worden zij niet op de eerste plaats aangesproken op hun zogenoemde beperkingen, maar op hun vaardigheden, talenten, interesses en hun originele manier van denken. Elke deelnemer krijgt een persoonlijke begeleider en voor iedereen wordt een persoonlijk werk- en ontwikkelingsplan gemaakt, in overleg met de deelnemer zelf en de eventueel betrokken zorgorganisatie.

De activiteiten van de werkplaats beslaan het brede spectrum van ontwikkeling én activering van beeldend vermogen, beroepspraktijkvorming, werken aan opdrachten van externe opdrachtgevers en zinvolle tijdsbesteding. Elk dagdeel van de Kunstwerkplaats begint met het gezamenlijk werken in een specifiek beeldend medium als bijvoorbeeld fotografie, tekenen, schilderen, ruimtelijk werken, animatie en grafische vormgeving en design. Het doel hiervan is enerzijds een brede ontwikkeling van het beeldend vermogen van iedere deelnemer. Anderzijds biedt het de mogelijkheid om vast te stellen waar de grootste kwaliteit en interesse van de deelnemer liggen. Na deze gezamenlijke activiteit werkt iedere deelnemer onder begeleiding van een leermeester aan activiteiten die passen binnen zijn of haar individueel traject.

De  UNIT Werkplaats wil jonge mensen kansen geven op een succesvol vervolg in een opleiding voor kunstonderwijs, in een beroep als kunstenaar, vormgever, ontwerper of in een ander beroep of werkplek waar de deelnemer van de werkplaats zich (creatief) in thuis voelt en zich verder kan en wil ontwikkelen. Voor enkelen zal de stap naar werk of scholing te groot zijn en kunnen zij blijven werken op de UNIT Werkplaats en meehelpen in de UNIT Winkel.

De UNIT werkplaats, waar maximaal twaalf jongeren per dagdeel terecht kunnen, gaat opdrachten uitvoeren van externe opdrachtgevers. Daarbij valt te denken aan het ontwerpen van affiches en  visitekaartjes; aan het maken van filmpjes en foto´s, van portretten, andere schilderijen en beelden, alsook aan het inrichten van exposities en het aankleden van ruimtes bij evenementen.
In de winkel in de Molenpoortpassage worden deze producten en diensten te koop aangeboden. De deelnemers zullen ook zelf in de winkel meedraaien om werkervaring op te doen. De winkel is verder een ontmoetingsplaats voor deelnemers, potentiële opdrachtgevers en betrokken professionals.
De UNIT Winkel is een initiatief van Stichting UNIT Academie Nijmegen en wordt mede mogelijk gemaakt door 'Tussentijds', een samenwerkingsproject van Stichting Atelierbeheer Slak, de gemeente Nijmegen en de Federatie van de Ringstraten.

De UNIT Academie – UNIT staat voor 'UNIek Talent' – begon in 2008 met een twee jaar durende vakopleiding voor de genoemde jongeren. Dat leverde veel bijval op, in binnen- en buitenland, maar vooral ook opvallend goede resultaten. Van de 41 studenten die afgelopen jaren hun certificaat hebben behaald zijn er twaalf doorgegaan naar verschillende kunstacademies, de rest van de jongeren is terechtgekomen in betaald of vrijwillig werk, op de universiteit of MBO-opleidingen, of timmert als zelfstandig kunstenaar aan de weg.
Maar wetswijzigingen en bezuinigingen als gevolg van de crisis gooiden roet in het eten. Met de beperkte middelen die overbleven lukte het de initiatiefnemers niet de opleiding draaiende te houden. Met steun van onder meer zorginstelling Pluryn, de Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW) Nijmegen, van de deelnemers, hun ouders of verzorgers zelf is het nu gelukt om een werkplaats en een winkel op te kunnen zetten. Daardoor gaan de bijzondere deskundigheid en de ervaring die de afgelopen jaren zijn opgedaan niet verloren.

voorlopige doorstart UNITacademie nieuwe stijl: werkplaatsen

Nieuws (overgenomen van de website van de UNITacademie)

Voorlopige doorstart UNIT Academie Nieuwe Stijl: Werkplaats

De UNIT Academie is als opleiding gestopt en wil in 2013 door in een nieuwe stijl. Het onderwijs in de vorm waarin dat de laatste jaren werd gegeven kan niet op deze wijze worden voortgezet. De hele infrastructuur blijft echter voorhanden en bestuur en directie hebben besloten om te pogen het succes van de opleiding in een andere, aangepaste vorm te herhalen. Maar voor deze omslag zijn financiële middelen nodig. Het is zeer te hopen dat die er gaan komen, want de opleiding is voor veel van de jongeren die er aan deelnemen hun enige kans om hun talent te ontplooien en een plekje te vinden in de samenleving waar ook zij tot hun recht kunnen komen. Die kans bood de Unit Academie door een geheel eigen aanpak; die kans willen we, zij het in aangepaste vormen, ook in de toekomst blijven bieden. Voorlopig wordt er bij voldoende belangstelling een werkplaats geopend voor oud studenten en nieuw geïnteresseerden. Hoe ziet dat er uit?

Activiteiten
Het drie dagdelen per week kunnen werken aan beeldende kunst en/of vormgeving. Met daarbij de mogelijkheid bij te dragen aan de werkzaamheden voor de galerie/winkel en het mede-organiseren van exposities. Regelmatig zijn er extra en wisselende activiteiten op het gebied van beeldende kunst en vormgeving waaraan de deelnemers eveneens kunnen deelnemen.

Doelgroep
Oud-studenten UNIT Academie en nieuw geïnteresseerden jongeren tussen 18 en 28 jaar. In het bijzonder richten we ons op jongeren met een vorm van autisme (ASS) en/of andere beperking met aantoonbaar beeldend talent en interesse in de kunst.

Doel
Er wordt dagbesteding aangeboden met kunstzinnige activiteiten onder professionele begeleiding gericht op vervolgstappen in onderwijs of arbeid.

Periode – welke dagen – tijdstip activiteiten
Vanaf 10 september 2012 tot 20 december 2012 met een mogelijk vervolg in januari 2013. De werkplaats/het atelier is open op dinsdag, woensdag- en donderdagmiddag van 12.30 tot 16.00 uur.

Medewerkers
De begeleiders van de werkplaats bestaan uit kunstenaars/vormgevers en een medewerker organisatie. Een autismespecialist/psycholoog is er bij betrokken voor advies en coaching maar is niet dagelijks op de werkplaats aanwezig.

Voorwaarden
Voldoende belangstelling voor de werkplaatsactiviteiten.
Voorafgaand aan deelname werkplaats vindt een toelatingsgesprek met iedere jongere plaats. Tijdens het toelatingsgesprek wordt besproken wat de wensen, doelen en aandachtspunten van de jongere zijn om zorg te kunnen dragen voor een juiste begeleiding. Bij toelating worden afspraken op papier vastgelegd en na ± 6 weken geëvalueerd.

Kosten deelnemer
De deelname aan de activiteiten van de werkplaats geldt voor de gehele periode van september t/m december 2012. De kosten zijn voor 1x middag per week €350,-, voor 2x middagen €700,- en bij 3 middagen €1050,-.
Deze bijdrage is inclusief materiaalkosten en begeleiding door medewerkers.

Huisvesting
Locatie aan de Canisiussingel 36B te Nijmegen. Souterrain onder ‘De Hypotheker’

Opgeven/aanmelden
Mocht je interesse hebben om deel te nemen aan deze werkplaats voor 1, 2 of 3 middagen per week dan kan je, je aanmelden per e-mail: info@unitacademie.nl

Houdt er rekening mee dat je pas in augustus een reactie van ons gaat ontvangen vanwege de zomervakantiesluiting.

de UNITacademie, een prachtig initiatief, sluit haar deuren

(4 augustus 2012:) Het is geen nieuws meer, iedereen heeft het al gehoord, de UNITacademie gaat stoppen met ingang van volgend schooljaar. Zie onderaan deze post voor het nieuwsbericht van de website.

Vanwege andere omstandigheden heb ik de afgelopen periode ook geen tijd gehad om deze blog bij te houden. Toch wil ik ter afsluiting van het schooljaar 2011-2012 nog een aantal dingen opmerken.

Ten eerste: de eindexamenexpositie van de tweedejaars vond ik opnieuw indrukwekkend. Alle studenten hebben in mijn ogen nog een grote stap voorwaarts gezet in het tweede semester. Zo te zien heeft iedereen, naast hard werken en een flinke dosis talent, ook goed geluisterd naar de opmerkingen die gemaakt zijn bij de eerste schouw afgelopen winter.

Bij elke student heb ik werken gezien die in mijn ogen zeer origineel, goed doorwerkt en beeldend sterk zijn. Hulde! En van harte gefeliciteerd met jullie diploma. Ik heb de lessen Beeld en Wereld met veel plezier gedaan, en heb jullie echt zien groeien, zowel beeldend als procesmatig. Veel suces met jullie vervolgstappen!

Ten tweede: de UNITacademie is in mijn ogen een uniek initiatief, een opleiding van zeldzame kwaliteit. Natuurlijk kan dat alleen maar worden gerealiseerd in combinatie met talentvolle studenten. Maar de persoonsgerichte kleinschalige benadering heeft de afgelopen jaren aantoonbaar resultaat afgeworpen. Het lijkt mij dat reguliere kunstopleidingen veel van de UNIT-aanpak zouden kunnen opsteken.

Daarnaast heb ik het contact met studenten, directie, collega's en bestuur als bijzonder prettig ervaren, en ik wil iedereen daarvoor hartelijk bedanken!

Hieronder dan nog het aangekondigde nieuwsbericht:

De UNIT Academie is een tweejarige dagopleiding voor beeldende kunst en vormgeving. Studenten zijn toelaatbaar op basis van hun talenten; hun vooropleiding doet daarbij niet ter zake. In het bijzonder richt de academie zich op jongeren met een autisme spectrum stoornis, maar iedere jongere met beeldend talent en interesse voor het beroep van beeldend kunstenaar of vormgever is welkom.

De UNIT Academie gaat sluiten op 2 juli 2012
I.v.m. verregaande bezuinigingen is het voor zowel studenten als voor de organisatie niet haalbaar om de opleiding en het begeleid wonen voor het komend schooljaar te bekostigen. Dit besluit is in maart jl. genomen door bestuur en directie. Voor meer informatie kijk op: http://www.unitacademie.nl/nieuws/nieuws1.htm
Ondanks de enorme teleurstelling van het gedwongen moeten sluiten zijn we wel trots op wat we bereikt hebben. Alle studenten hebben een sprong voorwaarts gemaakt en dat heeft geresulteerd in 50% plaatsing in een vervolgonderwijs, waarvan 36% door is naar HBO kunstacademies in het land. De andere helft is aan de gang of gaat aan de gang als vrijwilliger, betaald werk, in therapie, combinatie van werk en studie, werkervaringsplaats etc etc. Kortom, de UNIT Academie heeft zijn vruchten afgeworpen !!

De UNIT Academie beraadt zich op de toekomst
Bestuur en Directie betreuren het dat deze onderwijsvorm wegvalt, maar beraadt zich op mogelijkheden om vanaf 2013 een alternatief voor deze opleiding aan te kunnen bieden. Via onze site en onze nieuwsbrieven houden wij u op de hoogte.

nieuwjaarswens voor allen

(klik op de foto voor n vergroting)

verslag 13 september

We begonnen met een klein tekeningetje, achtergelaten op het schoolbord door een ons onbekende...Hoe simpel de tekening ook was, konden we er toch al drie verschillende interpretaties van geven.

Van daaruit kwamen we bij dat beelden in principe een `verhaal' vertellen, of een `signaal'. Maar ziet degene die naar het beeld kijkt wel het verhaal of het signaal dat de maker wilde vertellen?

Vaak zijn beelden voor meer interpretaties vatbaar. Tegelijkertijd zijn we intuïtief heel gevoelig voor beeldsignalen. Wie een cursus mediatraining doet, krijgt geleerd dat op televisie, 80% van de boodschap die je uitstraalt non-verbaal is.
Dat staat in contrast met ons gebruikelijke onderwijssysteem, waar veel dingen juist verbaal worden gebracht (met woorden, liefst `ondubbelzinnig').

Ter sprake kwamen vervolgens:

* analytisch--> linkerhersenhelft en creatief-intuïtief--> rechterhersenhelft
* realisme en niet-realisme
* opkomst van de fotografie, en de invloed daarvan op de beeldende kunst
* impressionisten, post-impressionisten, van Gogh, Gauguin, Matisse, Picasso


Henri Matisse, muziek
(klik op de foto voor een vergroting)

Daarna verkenden we alvast het kernschema `Binnenwereld- Buitenwereld', en spraken over

* mooi, lelijk, goed, oordelen van jezelf, oordelen van anderen
* waardering door anderen
* innerlijke drijfveren om tot beelden te komen

Tenslotte bekeken we een stukje van de pas uitgezonden aflevering van `Uur van de wolf' over Ruud van Empel. Zie hier voor een afbeelding (op zijn website)

(met dank aan Malu van de Kerkhof voor de tip over `Uur van de Wolf')